ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΟΜΙΛΩΝ στα ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Μια περίπτωση συνεργασίας

Κατσίκα Ιουλία (1), Παπακώστα Έλενα (2)

Εκπαιδευτικός ΠΕ06, MA, MEd, 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Καρδίτσας (1), Εκπαιδευτικός ΠE79.01, Integrated MΑ, MSc, 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Καρδίτσας (2)

julkgr@yahoo.com (1), elpapakosta@gmail.com (2)

Περίληψη

Δύο από τους ομίλους Καινοτομίας και Δημιουργικότητας που λειτούργησαν στο 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Καρδίτσας κατά το σχολικό έτος 2022-2023 ήταν οι όμιλοι Τοπικής Ιστορίας και Ραδιοφωνίας. Σκοπός του πρώτου ήταν η απόκτηση γνώσεων, η κατανόηση του παρελθόντος και η ανάδειξη προσωπικοτήτων του τόπου όπου τα παιδιά ζουν και δρουν. Μέσα από δημοσιευμένες πηγές, προφορικές μαρτυρίες και διδακτικές επισκέψεις, τα παιδιά, με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών ανίχνευσαν την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής της Καρδίτσας από την Οθωμανική περίοδο και ύστερα. Από την άλλη, ο όμιλος Ραδιοφωνίας μέσα από τη διαδικασία παραγωγής ραδιοφωνικών εκπομπών, ενθάρρυνε την καλλιέργεια τεχνολογικού αλφαβητισμού των μαθητών-τριών στη νέα μιντιακή πραγματικότητα και συνέβαλε στην καλλιέργεια του γραμματισμού στα Μέσα και την Πληροφορία.

Από τη σύμπραξη των δύο αυτών ομίλων προέκυψαν τρία συνεργατικά project. Σε δύο από αυτά, οι μαθητές-τριες του ομίλου Τοπικής ιστορίας εξοικειώθηκαν με τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία που συνθέτουν τη φυσιογνωμία του τόπου τους και κατέγραψαν ό,τι τους τράβηξε το ενδιαφέρον σε κειμενική μορφή και έπειτα, με τη σειρά τους, οι μαθητές-τριες του ομίλου Ραδιοφωνίας έδωσαν στα κείμενα μορφή μετατρέποντάς τα σε ραδιοφωνικό λόγο που μορφοποιήθηκε σε podcast για το European School Radio. Παράλληλα,οι δύο όμιλοι συμμετείχαν συνεργατικά σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ηλεκτρονικής αδελφοποίησης σχολείων (eTwinning).

Λέξεις-κλειδιά:

Σύμπραξη, Όμιλοι Καινοτομίας και Δημιουργικότητας, Συνεργατικό μοντέλο, Τοπική Ιστορία, Ραδιοφωνία, Γραμματισμός στα Μέσα.

Εισαγωγή

Στο πλαίσιο της λειτουργίας των Πειραματικών Σχολείων ανήκουν οι Όμιλοι Καινοτομίας και Δημιουργικότητας που, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας τους, αξιοποιούν τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών-τριών. Το θεσμικό πλαίσιο που ορίζει τη λειτουργία τους προβλέπεται από τον Ν. 4692 (ΦΕΚ 111/2020, τ. Α΄) και ο κανονισμός λειτουργίας τους ορίζεται ειδικότερα με απόφαση της Δ.Ε.Π.Π.Σ. (ισχύουσα απόφαση: αρ. πρωτ. 69/05-10-2023/Δ.Ε.Π.Π.Σ.). Συγκεκριμένα, ο Όμιλος “ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ” του 1ου Πειραματικού Γυμνασίου Καρδίτσας έχει ως στόχο την εξοικείωση των μαθητών-τριών του σχολείου με την ιστορία του τόπου τους. Το σχολικό έτος 2022-23 αποτέλεσε το δεύτερο κατά σειρά έτος λειτουργίας του συγκεκριμένου ομίλου όπου έγινε προσπάθεια μέσα από δημοσιευμένες πηγές, μαρτυρίες και οπτικοακουστικό υλικό να ανιχνευτεί η ιστορία της περιοχής της Θεσσαλίας και της Καρδίτσας, κυρίως κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά και να έρθουν σε επαφή τα παιδιά με εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου όπου ζουν και δρουν. Επιμέρους στόχοι του ομίλου ήταν μια προκαταρκτική επαφή με την ιστορική έρευνα και η ανάπτυξη συνεργατικού πνεύματος. Οι δράσεις του ομίλου περιλάμβαναν ομάδες εργασίας στον σχολικό χώρο, πραγματοποίηση εκπαιδευτικής εκδρομής στην Κωνσταντινούπολη για την κατανόηση της ιστορικής συνέχειας του οθωμανικού παρελθόντος και βιωματικές επισκέψεις σε κέντρα-φορείς πολιτισμού.

Κατά τη λειτουργία του Ομίλου “ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ” δημιουργήθηκαν ομάδες για την συλλογή και την επεξεργασία του υλικού, τα παιδιά εκφράστηκαν ελεύθερα καλλιεργώντας δεξιότητες δημοκρατικού διαλόγου, αναθεωρήθηκαν και βελτιώθηκαν σημεία που δεν είχαν αποδώσει την πρώτη χρονιά λειτουργίας και υπήρξε ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση καθώς ο εν λόγω όμιλος συνεργάστηκε με τον όμιλο Ραδιοφωνίας του σχολείου. Σε αυτό το πλαίσιο και με κύριο σκοπό τη συλλογή στοιχείων για τη συγγραφή των κειμένων αλλά και τη γνωριμία τους με το έργο του μεγάλου Καρδιτσιώτη τοπιογράφου οι μαθητές των δύο Ομίλων, συνοδευόμενοι από τις υπεύθυνες εκπαιδευτικούς τους, κατά τη διάρκεια του περασμένου σχολικού έτους, επισκέφτηκαν τη Δημοτική Πινακοθήκη Καρδίτσας όπου παρακολούθησαν εξειδικευμένη ξενάγηση στη μόνιμη έκθεση στην αίθουσα «Δημήτρη Γιολδάση» και στην τρέχουσα τότε περιοδική έκθεση για τα 30 χρόνια από το θάνατό του καλλιτέχνη.

Έτσι, με την αγαστή συνεργασία των δύο Ομίλων, τα παιδιά μπόρεσαν να συμμετάσχουν στο μαθητικό συνέδριο του Δικτύου σχολείων «Έλα να σου μιλήσω για τον τόπο μου» που συντονίζει το Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου Πατρών με το ηχητικό αρχείο podcast «Η Οθωμανική Θεσσαλία», ενώ δημιουργήθηκε και podcast με θέμα τη ζωή και το έργο του Καρδιτσιώτη ζωγράφου Δημήτρη Γιολδάση που αποτέλεσε παραδοτέο για τη συμμετοχή των ομίλων και των συντονιστών εκπαιδευτικών στο εθνικό θεματικό Δίκτυο σχολείων «Παιδεία στα Μέσα» μια που ο όμιλος Ραδιοφωνίας προσδοκά, μέσα από τη διαδικασία παραγωγής ραδιοφωνικών εκπομπών, να ενθαρρύνει την καλλιέργεια αλφαβητισμού των μαθητών στη νέα μιντιακή και τεχνολογική πραγματικότητα και να συμβάλλει, κατ’ επέκταση, στην καλλιέργεια του Γραμματισμού στα Μέσα και την Πληροφορία.

Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο Όμιλος “ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ” του 1ου Πειραματικού Γυμνασίου Καρδίτσας που λειτούργησε πρώτη φορά το σχολικό έτος 2022-23 ωθεί τον μαθητή-τρια ραδιοφωνικό παραγωγό να καλλιεργεί τον προφορικό του λόγο με την αξιοποίηση τεχνικών ανάπτυξης ραδιοφωνικού λόγου, να αξιολογεί κριτικά ως αναγνώστης και ακροατής τις συγγραφές και παραγωγές των συνομηλίκων τους και να έρθει σε επαφή με τεχνικά μέσα και μεθόδους παραγωγής διαδικτυακών ραδιοφωνικών εκπομπών. Στο πλαίσιο του ομίλου, πέρα από τις κοινές παραγωγές με τον όμιλο «ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» οι μαθητές/τριες συγκρότησαν ραδιοφωνική ομάδα, η οποία προέβη στον προγραμματισμό, τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, τη σύνθεση και δημιουργία, την προώθηση και διάχυση, τη μετάδοση και τη διαδραστική ακρόαση ραδιοφωνικών παραγωγών που μεταδίδονταν από το διαδικτυακό Μαθητικό Ραδιόφωνο “European School Radio” καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους με ποικίλη θεματολογία.

Η υλοποίηση της σύμπραξης

Αναλυτικότερα, από τη μια οι μαθητές-τριες του ομίλου Τοπικής ιστορίας καλλιεργώντας την ιστορική σκέψη εξοικειώθηκαν με την ιστορική έρευνα πάνω στην ιστορία του τόπου τους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και κατέγραψαν ό,τι τους τράβηξε το ενδιαφέρον σταχυολογώντας το σε κειμενική μορφή και από την άλλη οι μαθητές-τριες του ομίλου ραδιοφωνίας έδωσαν στα κείμενά τους μορφή μετατρέποντας τα σε ραδιοφωνικό λόγο.  Έτσι, η μελέτη του ομίλου Τοπικής Ιστορίας είναι μια πραγματεία της εποχής της Τουρκοκρατίας, όπου ο/η συγγραφέας μαθητής-τρια προσπαθεί να παρακολουθήσει τους σημαντικούς παράγοντες στην ιστορία της κοινότητας κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατάκτησης και να αποτιμήσει τη σχετική σημασία τους, ενώ από την άλλη ο/η μαθητής-τρια ραδιοφωνικός παραγωγός, αξιολογεί κριτικά ως αναγνώστης και ακροατής τις συγγραφές και παραγωγές των συνομηλίκων τους και τις μετατρέπει σε ηχογραφημένο λόγο, ενώ όλοι αυτοαξιολογούνται και ετεροαξιολογούνται για το έργο τους καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος μέσα από την την ανάπτυξη συνεργατικού πνεύματος. Σε αυτό το περιθώριο, οι μαθητές-τριες του Ομίλου Ραδιοφωνίας ασχολούνται με την παραγωγή ηχητικών αφηγήσεων, τα γνωστά podcasts, τα οποία μεταφορτώνονται για ακρόαση στο European School Radio, το Πρώτο Μαθητικό Ραδιόφωνο. To podcasting αποτελεί ένα εκπαιδευτικό εργαλείο με πολλές δυνατότητες για εκπαιδευτικούς και μαθητές-τριες. Η Νικολού (2017) αναφέρει ότι το podcasting που συνδυάζεται με την υποβοηθούμενη διδασκαλία με φορητά μέσα (Mobile Assisted Learning) αποτελεί ένα αυθεντικό περιβάλλον που μεταφέρει το μάθημα εκτός τάξης και κινητοποιεί τους μαθητές-τριες. Στο πώς περάσαμε από τη μάθηση με Η/Υ στη μάθηση μέσω κινητών συσκευών αναφέρεται ο Παναγόπουλος (2009).

Το τελικό ηχητικό αρχείο η «Οθωμανική Θεσσαλία» μεταφορτώθηκε για μετάδοση ως σύντομη θεματική εκπομπή (διάρκειας έως 15 λεπτά) στη Ζώνη Πολιτισμού (Πέμπτη 16:00-17:00) του European School Radio και έκτοτε είναι διαθέσιμο για ακρόαση στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://europeanschoolradio.eu/el/podcast/7309. , ενώ, στα πλαίσια της συμμετοχής στο εθνικό θεματικό δίκτυο «ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΑ», το τελικό ηχητικό αρχείο με τίτλο: «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΟΛΔΑΣΗΣ: Ο ΚΑΡΔΙΤΣΙΩΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ» μεταφορτώθηκε για μετάδοση ως σύντομη θεματική εκπομπή (διάρκειας έως 15 λεπτά) στη Ζώνη Πολιτισμού του European School Radio και είναι διαθέσιμο στον παρακάτω σύνδεσμο:  https://europeanschoolradio.eu/el/podcast/7548.

Παράλληλα, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ηλεκτρονικής αδερφοποίησης σχολείων «Spring Customs in my area», το οποίο ιδρύθηκε από την συντονίστρια του ομίλου Ραδιοφωνίας του σχολείου σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό του ομίλου Τοπικής Ιστορίας και συν-ιδρυτή το Ελληνικό Δημοτικό σχολείο Φρανκφούρτης, υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2022-23 με τη σύμπραξη 9 σχολείων και συνολικά περίπου 140 παιδιών Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης. Στις σελίδες του έργου υπήρχαν δραστηριότητες για κάθε βασικό έθιμο της άνοιξης. Η οργάνωση του δηλαδή ήταν περισσότερο θεματική παρά αυστηρά χρονική.  Η διάρκειά του ήταν περίπου 4 μήνες και όλα τα συνεργαζόμενα σχολεία έπρεπε μέσα στη διάρκεια του κάθε μήνα να ολοκληρώνουν μια συνεισφορά. Όλες οι δραστηριότητες ήταν συνεργατικές και το κάθε σχολείο συμπλήρωνε το άλλο. Το έργο είχε σαν σκοπό οι μαθητές-τριες να ανασύρουν και να οργανώσουν προϋπάρχουσες γνώσεις, να αναζητήσουν λαογραφικά-ανθρωπολογικά στοιχεία και να μιλήσουν για τα ανοιξιάτικα έθιμα της περιοχής τους σε κειμενική μορφή ή μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες αγκαλιάζοντας τη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων Web 2.0. Κατά την εκπόνηση του έργου οι μαθητές-τριες του σχολείου μας, μέλη των δύο προαναφερθέντων ομίλων συνεργάστηκαν μεταξύ τους, αλλά και με τα άλλα σχολεία, ανέπτυξαν δεξιότητες κριτικής σκέψης και εξοικειώθηκαν περαιτέρω με τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων. Σε αυτό το έργο, τα παιδιά-μέλη και των δύο ομίλων εξασκήθηκαν ουσιαστικά και βιωματικά στην αγγλική γλώσσα, απέκτησαν δεξιότητες στις νέες τεχνολογίες αλλά και σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, (ομαδικότητα, συνεργατικότητα, φιλία, διαφορετικότητα).

7.1

Εικόνα 1: Στιγμιότυπο στο Twinspace της πλατφόρμας eTwinning Esep  από τη σελίδα του ευρωπαϊκού προγράμματος ηλεκτρονικής αδελφοποίησης σχολείων που ιδρύσαμε

Μεθοδολογία υλοποίησης

Στην πράξη, όπως αναφέρει και η Χατζηγιάννη (1995), τα κείμενα αποτελούν το υλικό που χρησιμοποιείται περισσότερο στη σχολική πρακτική και συνεχίζει «οι αφηγήσεις των περιηγητών είναι μια κατηγορία που ο αφηγηματικός της χαρακτήρας κάνει πιο εύκολη την ανάγνωση. Η οπτική ενός ξένου όσον αφορά την τοπική κοινότητα επιτρέπει τη μύηση στη σύγκριση και την κριτική». Για τον λόγο αυτό στην ιστορική μελέτη που πραγματοποίησε ο όμιλος Τοπικής Ιστορίας για την Θεσσαλία κατά την Οθωμανική περίοδο ανιχνεύτηκε κατά κόρον η ματιά του Εβλιγιά Τσελεμπή. Σύμφωνα με τον Παλιούγκα (2001), παρά το γεγονός ότι το κείμενο του Εβλιγιά πρέπει να μελετηθεί με κριτική διάθεση, λόγω των πολλών ιστορικών και άλλων ανακριβειών του, εντούτοις παρέχει πολύτιμα στοιχεία για την κοινωνία, την οικονομία, τους διοικητικούς θεσμούς, αλλά, κυρίως, για την καθημερινή ζωή των κατοίκων της Θεσσαλίας, κατά την εποχή αυτή, μέσα από ένα άλλο μάτι, αυτό ενός μέλους του ισλαμικού κατεστημένου της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Πέρα από τη συγκεκριμένη αφήγηση, αξιοποιήθηκαν δημοσιεύματα στον τύπο (Οικονόμου 2014,  Οικονόμου 2016), δημοσιευμένες εργασίες (Μαλίγκου 2007, Βαρλάμη, 2008) και βιωματικές επισκέψεις σε μουσεία και χώρους συνδεδεμένους με το Οθωμανικό παρελθόν της περιοχής.

Στη συνέχεια, οι μαθητές του Ομίλου Ραδιοφωνίας ηχογράφησαν τα κείμενα χρησιμοποιώντας την εφαρμογή ηχογράφησης ενός smartphone με λειτουργικό Android. Έπειτα, αναζήτησαν στο διαδίκτυο κατάλληλη μουσική υπόκρουση η οποία μετατράπηκε σε ηχητικό αρχείο mp3 με τη χρήση της διαδικτυακής εφαρμογής Yout.com. Στη ροή, οι μαθητές-τριες προέβησαν σε εισαγωγή των ηχητικών αρχείων ηχογράφησης και μουσικής υπόκρουσης, επεξεργασία και μείξη αυτών με τη χρήση του προγράμματος ψηφιακής επεξεργασίας ήχου και ηχογράφησης Audacity σε υπολογιστή ώστε να παραχθεί το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα με τη μορφή ενός ψηφιακού ηχητικού αρχείου mp3.

 7.2

Εικόνα 2: Στιγμιότυπο από τη διαδικασία μετατροπής του βίντεο σε ηχητικό αρχείο με τη χρήση της διαδικτυακής εφαρμογής Yout.com

 7.3

Εικόνα 3: Στιγμιότυπο από τη διαδικασία επεξεργασίας και μείξης των ηχητικών αρχείων στο πρόγραμμα Audacity

Παιδαγωγικός στόχος των συμπράξεων ήταν η καλλιέργεια αλφαβητισμού των μαθητών στη νέα μιντιακή και τεχνολογική πραγματικότητα και κατ’ επέκταση, η  καλλιέργεια του Γραμματισμού στα Μέσα και την Πληροφορία. Γενικά, το ψηφιακό υλικό, πέρα από τη στοχευμένη άντληση πληροφοριών που προσφέρει σε εκπαιδευτικούς και μαθητές-τριες, όταν αποτελεί μέρος της διδασκαλίας, την εμπλουτίζει και έρχεται πιο κοντά στα βιώματα των μαθητών-τριων του 21ου αιώνα, των οποίων η ζωή σηματοδοτείται από τις τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Συγκεκριμένα, τα πακέτα εφαρμογών γενικής χρήσης, όπως οι επεξεργαστές κειμένου και τα padlet, τα προγράμματα δημιουργίας νοητικών χαρτών και τα λογισμικά παρουσιάσεων υποστηρίζουν την παραγωγή ενός κειμένου από έναν/μια μαθητή-τρια ή ομάδες μαθητών, ευνοώντας την οπτικοποίηση των νοημάτων και των εναλλασσόμενων αναπαραστάσεων της πληροφορίας (κείμενο, εικόνα, ήχος, βίντεο, πίνακες, διαγράμματα κ.τ.λ) ενισχύοντας τη διαδικασία της μάθησης (Τεκίδου, 2021).

Η παιδαγωγική προσέγγιση που χρησιμοποιήθηκε ήταν η χρήση Τ.Π.Ε. σε συνδυασμό με την δραστηριοκεντρική μέθοδο (ΔΜ) για τη διδασκαλία ξένων γλωσσών «Task-based learning approach”. Η ΔΜ προτείνει ότι οι διεκπεραιωτικές δραστηριότητες ως κεντρικό στοιχείο της διδασκαλίας μπορεί να ενεργοποιήσουν τις διαδικασίες μάθησης και να βοηθήσουν στην απόκτηση της δεύτερης ή ξένης γλώσσας (Βασιλάκη κ.α., 2019).  Από την άλλη, σε ένα έργο με χρήση Τ.Π.Ε, όπως οι ηλεκτρονικές αδελφοποιήσεις, ο ρόλος των μαθητών-τριών και των δασκάλων είναι ενεργός , η μάθηση είναι ενεργή-ανακαλυπτική και το μαθησιακό περιβάλλον που αξιοποιεί τις Τ.Π.Ε είναι καινοτόμο και ενδιαφέρον τόσο για τους/τις εκπαιδευτικούς, όσο για τους μαθητές-τριες.

Συζήτηση

Το γεγονός πως η σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας συνεχώς μεταβάλλεται και εμπλουτίζεται καθιστά πιο χρήσιμη από ποτέ την υλοποίηση ομίλων εργασίας και των προγραμμάτων και δράσεων που αυτοί περιλαμβάνουν, προκειμένου οι συμμετέχοντες-ουσες να έρθουν σε επαφή, να γνωρίσουν και να μάθουν να σέβονται τον πολιτισμό του τόπου τους. Πέρα από την ενίσχυση της εξωστρέφειας της σχολικής μονάδας προβάλλει η αρμονική συνύπαρξη και αλληλεπίδραση ατόμων μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον εθνικής, πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας που θέτει ως στόχο την προστασία της φυσιογνωµίας του πολιτισμού μας και την διαµόρφωση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας του αυριανού πολίτη. Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί κύριο θεσμό κάθε κοινωνίας με στόχο τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του μαθητή και την αρμονική ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο. Κρίνεται συνεπώς απαραίτητος ένας τέτοιος εκπαιδευτικός σχεδιασμός που να ανταποκρίνεται στη δυναμική των καιρών και στις προκλήσεις της εποχής. Βασικός, λοιπόν, άξονας ενός τέτοιου εκπαιδευτικού σχεδιασμού οφείλει να είναι η υλοποίηση προγραμμάτων και καλών πρακτικών, όπως δραστηριότητες ομίλων, συμμετοχές σε δίκτυα σχολείων και μαθητικές κοινότητες, όπως το European School Radio, που έχουν ως στόχο να καλλιεργήσουν στα παιδιά τις απαραίτητες δεξιότητες του 21ου αιώνα με γνώμονα ότι το σχολείο είναι ο κατεξοχήν χώρος συνύπαρξης, σύμπραξης, ανταλλαγής ιδεών, πράξεων και δράσεων.

Συμπέρασμα

Διαπιστώθηκε με την ολοκλήρωση των κοινών δράσεων των δύο ομίλων πως το σύνολο των στόχων που είχαν τεθεί στην αρχική σχεδίαση της σύμπραξης επιτεύχθηκαν με επιτυχία. Η άριστη συνεργασία, η καλή θέληση και η όρεξη για δημιουργικότητα εκπαιδευτικών και μαθητών-τριών έφερε επιτυχημένο αποτέλεσμα και αίσθημα επιτυχίας στα παιδιά. Η συμμετοχή όλων των μικρών συνεργατών ήταν αξιέπαινη και υποδειγματική σε όλα τα επίπεδα. Δόθηκε η δυνατότητα να γνωριστούν με νέους και νέες συνεργάτες-ιδες, να ανταλλάξουν εμπειρίες μα πάνω από όλα να κερδίσουν φίλους και φίλες και υγιείς συμπαραστάτες σε αυτό το μοναδικό ανακαλυπτικό ταξίδι γνώσεων, εμπειριών και δημιουργίας.

Από την άλλη, οι εκπαιδευτικοί γνωρίσαμε  νέες διδακτικές μεθόδους και εξελιχθήκαμε. Μάθαμε από τα παιδιά και οι συναντήσεις μας στους ομίλους έγιναν πιο ενδιαφέρουσες. Η διάχυση των συνεργατικών δράσεων έγινε μέσα από την ιστοσελίδα του σχολείων, αλλά και σε μια θεματική ημερίδα που διοργανώθηκε με τη λήξη των μαθημάτων της χρονιάς .Ο αντίκτυπος του έργου των ομίλων στο σχολείο μας ήταν σημαντικός. Η επένδυση στη γνώση, στην προσπάθεια, στην δημιουργία και στην επικοινωνία έβγαλαν όλους-ες κερδισμένους-ες. Τα παιδιά αισθάνονταν περηφάνια και η παρουσίαση του έργου στο σχολείο αποτέλεσε παράδειγμα μιμητισμού για τους υπόλοιπους μαθητές-τριες, αλλά και για τους/τις συναδέλφους καλλιεργώντας έτσι τις προσδοκίες μας για ένα ακόμα πιο δημιουργικό σχολείο στο μέλλον.

Δεδομένου, λοιπόν, ότι τα προαναφερθέντα και οι σχολικές δραστηριότητες στο σύνολό τους αποφέρουν μεγάλα παιδαγωγικά οφέλη σε μαθητές και μαθήτριες που συμμετέχουν σε αυτά, κρίνονται αναγκαία ο σχεδιασμός και η υλοποίηση από την σχολική μονάδα ποικίλλων προγραμμάτων εθνικού ή/και ευρωπαϊκού χαρακτήρα.

Αναφορές

Βασιλάκη κ.α. (2019).  Η εργασιοκεντρική προσέγγιση στη διδασκαλία της Ελληνικής σε μεταναστευτικό κοινό. Πρακτικά των 5ων Τζαρτζανείων «Πρώτη Γλώσσα και Πολυγλωσσία: Εκπαιδευτικές και Κοινωνικο-πολιτισμικές Προσεγγίσεις» από Επιμέλεια:Ε. Βασιλάκη, Σ. Καλμπένη, & P. Κίτσιου σελ.96-110

Βαρλάμη, Ε. (2008). Η τοπική ιστορία και ο Πολιτισμός της Καρδίτσας. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Μεταπτυχιακή Εργασία. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2023 από τη διεύθυνση https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/estia/000015-5953

Μαλίγκου, Ε. (2008). Η Θεσσαλία κατά την πρώτη περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας: η περίπτωση του Οθωμανικού φορολογικού κατάστιχου  του 1454/55 του σαντζακίου Τρικάλων. ΑΠΘ. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Μεταπτυχιακή Εργασία. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση http://ikee.lib.auth.gr/record/105812/files/gri-2008-1539.pdf

Νικολού, Σ. (2017). Η χρήση και η αξιοποίηση του τεχνολογικού εργαλείου podcasting για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια σχολική εκπαίδευση. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Μεταπτυχιακή Εργασία. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 από τη διεύθυνση https://hellanicus.lib.aegean.gr/handle/11610/17632

Οικονόμου Κ. (2016). Η Οθωμανική κατάκτηση της Θεσσαλίας (μέχρι το 1470). Εφημερίδα Ελευθερία. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/99037.html

Οικονόμου Κ. (2014). Η κατάκτηση της Θεσσαλίας από τους Οθωμανούς. Εφημερίδα Ελευθερία. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/50477.html

Παλούγκας Θ. (Επιμ.). (2001). Η Θεσσαλία στο Οδοιπορικό του Περιηγητή ΕΒΛΙΓΙΑ ΤΣΕΛΕΜΠΗ CELEBI EVLIYA (1668). Λαογραφικό-Ιστορικό Μουσείο Λάρισας.

Παναγόπουλος Φ. (2009). m-Learning:Εκπαίδευση µε τη χρήση  φορητών συσκευών. Πτυχιακή Εργασία. ΤΕΙ Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση https://apothesis.lib.hmu.gr/bitstream/handle/20.500.12688/3082/Panagopoulos2009.pdf?   sequence=1&isAllowed=y

Παπαδημητρίου Σ. & Σοφός Αλ. (2022). Αξιοποίηση οπτικοακουστικών μέσων στο σύγχρονο σχολείο. Οδηγός για εκπαιδευτικούς. Εκδόσεις ΕΚΟΜΕ

Παπαποστόλου Κ. (2003). Κατάρτιση εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά δημοτικού με αναφορά το εικαστικό έργο του Δημήτρη Γιολδάση». Πτυχιακή εργασία. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/3136/P0003136.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Τεκίδου, Π. (2021). Αντιλήψεις Εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την αξιοποίηση διδακτικών σεναρίων με τη χρήση Νέων Τεχνολογιών. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Μεταπτυχιακή εργασία. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 από τη διεύθυνση https://dspace.lib.uom.gr/handle/2159/25573

Χατζηγιάννη, Κ. κ.ά (Επιμ.). (1995). Η τοπική ιστορία στο σχολείο. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Χαλκίδα: Γενικά αρχεία του Κράτους: Αρχεία νομού Εύβοιας. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση http://gak.eyv.sch.gr/Ekd/loc_hist.pdf

European School Radio, Νομικά Θέματα, Πνευματική ιδιοκτησία. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2023 από τη διεύθυνση  https://europeanschoolradio.eu/el/legal-issues#1549478140270-f2e0af79-f6d9