Πανωραία Αλεξιάδου, Αικατερίνη Αντωνοπούλου, Γρηγόριος Δημητρίου, Γεώργιος Καλαντζής, Αναστάσιος Λιακάκος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Αιμιλία Φλωρά, Ελένη Χουλιαρά ( Μαθητές/τριες)
Επιβλέπουσες Εκπαιδευτικοί : Γεωργία Κορομηλά (ΠΕ02), Χριστιάνα-Άρτεμις Ροζάκη (ΠΕ02)
Σχολείο: Πρότυπο Γενικό Λύκειο Βαρβακείου Σχολής
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ως μαθητές του Πρότυπου ΓΕΛ της Βαρβακείου Σχολής αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τον ιδιαίτερο “τόπο” της σχολικής μας ζωής. Υλοποιήσαμε μια περιδιάβαση στα κτήρια που στέγασαν το σχολείο μας από τον 19ο αι. μέχρι σήμερα, ερευνήσαμε την ιστορία του προσώπου που της έδωσε το όνομά της και τους αποφοίτους της που διακρίθηκαν στην πολιτική, στις επιστήμες, στα γράμματα και τις τέχνες. Η Βαρβάκειος Σχολή είναι ένα από τα ιστορικότερα και αρχαιότερα σχολεία της Ελλάδας και ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Βαρβάκη, τον εθνικό ευεργέτη από τα Ψαρά με την περιπετειώδη ζωή που σημαδεύτηκε από τη συμμετοχή του στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Οθωμανών, την επιτυχημένη εμπορική δραστηριότητα και την δωρεά της περιουσίας του για φιλανθρωπικά έργα τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ελλάδα. Με κληροδότημά του κτίστηκε στην οδό Αθηνάς το πρώτο κτήριο της Σχολής, το οποίο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών το 1944, ενώ στη συνέχεια η Σχολή στεγάστηκε σε διάφορα σημεία της Αθήνας (οδός Κωλέττη 34, οδός Ακαδημίας και Χ. Τρικούπη, οδός Αραχώβης) και από το 1983 μέχρι σήμερα σε κτήριο στα σύνορα του δήμου Αθηναίων και δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού. Στη Σχολή φοίτησαν σημαντικοί εκπρόσωποι της πολιτικής, των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αντώνης Σαμαράκης, Άρης Αλεξάνδρου, Τίτος Πατρίκιος, Ελίζα Κονοφάγου, Κωνσταντίνος Δασκαλάκης.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Βαρβάκης, Πρότυπο Λύκειο, απόφοιτοι, επιστήμες, καινοτομία – αριστεία
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με αφορμή το θέμα του μαθητικού συνεδρίου «Έλα να σου μιλήσω για τον τόπο μου» πήραμε την απόφαση, ως μέλη ομίλου ενός ιστορικού σχολείου, να μελετήσουμε την ιστορία του ιδρυτή του, τη μετεξέλιξη του σχολείου μέσα στη διαχρονία, καθώς και τους σημαντικούς αποφοίτους του που συνδέθηκαν τόσο με την πολιτική ιστορία της Ελλάδας όσο και με την επιστημονική, πνευματική και καλλιτεχνική της πορεία από τον 19ο αι. μέχρι σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, θελήσαμε να διερευνήσουμε αφενός την κινητήριο δύναμη που οδήγησε τον Ι. Βαρβάκη να αγωνιστεί για τον Ελληνισμό και να αφιερώσει μέρος της περιουσίας του στην ίδρυση ενός δημόσιου σχολείου και αφετέρου τις αξίες και τα ιδανικά στα οποία βασίστηκαν οι απόφοιτοι του σχολείου πριν οδηγηθούν σε σημαντικά επιτεύγματα.
ΣΩΜΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Για να επιτύχουμε τους προαναφερθέντες στόχους, μελετήσαμε τις ιστορικές πηγές που αναφέρονται στη δράση του Ι. Βαρβάκη και το οπτικοακουστικό υλικό των ντοκιμαντέρ που δημιουργήθηκαν με θέμα τον μεγάλο ευεργέτη. Παράλληλα, πραγματοποιήσαμε επισκέψεις στο μνημείο του Βαρβάκη στο Ζάππειο, για να μελετήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η πορεία και το όραμα του Ι. Βαρβάκη μετουσιώθηκε στη γλυπτή σύνθεση του Λεωνίδα Δρόση, και στα κτήρια του κέντρου της Αθήνας που στέγασαν τη Σχολή και συνδέθηκαν με σημαντικά γεγονότα της σύγχρονης αθηναϊκής ιστορίας. Μελετήσαμε τη ζωή και το έργο σημαντικών αποφοίτων του σχολείου και προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τα στοιχεία που συνέχουν το αξιακό σύστημα και την στοχοθεσία του σχολείου διαχρονικά, ώστε να ανιχνεύσουμε τη δική μας θέση σε ένα πρότυπο δημόσιο σχολείο τον 21ο αι.
Ο ιδρυτής της Βαρβακείου Σχολής – Βιογραφικά Στοιχεία
Ο Ανδριάντας του Ιωάννη Βαρβάκη είναι έργο του Λεωνίδα Δρόση και βρίσκεται στον κήπο του Ζαππείου. Στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα μεταφέρθηκε το 1889, αλλά τα επίσημα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν με την ευκαιρία της μετακομιδής των οστών του Ι. Βαρβάκη από τη Ζάκυνθο το 1890. Ο Βαρβάκης απεικονίζεται όρθιος επάνω σε υψηλό βάθρο, κρατώντας στο δεξί χέρι τη διαθήκη του και έχοντας το αριστερό στη μέση. Η αντιθετική κίνηση του κορμού και η φορά των πτυχών του μανδύα πάνω από το σύγχρονο κουστούμι δημιουργούν μια σειρά από άξονες που συντελούν στην ισορροπία του συνόλου. Στη βάση υπάρχουν τέσσερις αλληγορικές μορφές ως σύμβολα των εννοιών Ιστορία, Ελεύθερη Ελλάδα, Σκέψη, Ναυτιλία και αναφέρονται στην προσφορά του Βαρβάκη στον Αγώνα του 1821 και στη δράση του ως ευεργέτη.
Ο Ιωάννης Βαρβάκης γεννήθηκε στις 24 Ιουνίου 1745 και απεβίωσε στις 10 Ιανουαρίου 1825 και ήταν εθνικός ευεργέτης από τα Ψαρά, γιος του Ανδρέα Λεοντή και της Μαρώς Μόρου. Πώς κατέληξε, όμως, να μείνει γνωστός με το όνομα Βαρβάκης; Στα Ψαρά ενδημεί ένα είδος γερακιού το οποίο οι Ψαριανοί ονομάζουν Βαρβάκι. Οι συνομήλικοι του παρομοίασαν τα αυστηρά μάτια και την ορμητικότητα του Ιωάννη με αυτό και τον φώναζαν Βαρβάκι. Φαίνεται ότι η προσωνυμία του άρεσε και την διατήρησε ως επώνυμο.
Κατά τα Ορλωφικά του 1770 ήταν ένας από τους Έλληνες ορθοδόξους που συντάχθηκε με τα στρατεύματα της αυτοκράτειρας της Ρωσίας, Αικατερίνης Β’, ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ως Ψαριανός πλοιοκτήτης εκποίησε ολόκληρη την περιουσία του για να εξοπλίσει με κανόνια και να επανδρώσει με στρατιώτες ένα από τα πλοία του. Μετά το πέρας της επιχείρησης ο Ορλώφ τον συνεχάρη και στις 21 Οκτωβρίου 1772 με επίσημο έγγραφο η Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας τον ενέταξε στις στρατιωτικές δυνάμεις της Αυτοκρατορικής Ρωσίας με τον βαθμό του υπολοχαγού. Ακολούθως, η αυτοκράτειρα τον ενίσχυσε οικονομικά και του παραχώρησε το δικαίωμα κατεργασίας και παρασκευής χαβιαριού, παρέχοντάς του τη δυνατότητα να δημιουργήσει στην πόλη Αστραχάν της Κασπίας μεγάλο εργοστάσιο. Ήταν ο πρώτος που έκανε εξαγωγή του διατηρημένου αυτού προϊόντος. Ταυτόχρονα, υπήρξε ηγετικό μέλος της Φιλικής Εταιρίας και μάλιστα είναι ο μόνος που στα έγγραφά της αποκαλείται με το όνομά του.
Η προσφορά του Ιωάννη Βαρβάκη στον αγώνα της ελληνικής ανεξαρτησίας υπήρξε πολύ σημαντική πριν και κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821. Ο Βαρβάκης με δικά του έξοδα εξόπλισε τους ομογενείς που πολεμούσαν με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Πάνω απ” όλα όμως βοήθησε τον αγώνα των Ψαριανών, των συμπατριωτών του. Μετά την καταστροφή των Ψαρών, το 1824, ήρθε στην Ελλάδα, για να βοηθήσει με κάθε μέσο τους πρόσφυγες. Κατά την παραμονή του στην Ελλάδα ονομάστηκε με ψήφισμα του Βουλευτικού Μέγας Ευεργέτης του Έθνους.
Το κληροδότημα για τη Βαρβάκειο Σχολή
Η διαθήκη του Ιωάννη Βαρβάκη σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία της Βαρβακείου Σχολής αναφέρει επί λέξει: «Εις το όνομα του εν Τριάδι δοξαζομένου Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμήν. Εγώ ο υποφαινόμενος κάτοικος της πόλεως Ταγανρόν, σύμβουλος του κολλεγίου και ιππότης Ιωάννης Ανδρέου Βαρβάκης, σώας έχων τας φρένας, (…) θεωρώ νυν αναγκαίο να κάμω περί της ιδιοκτησίας μου, κινητής τε και ακινήτου και περί του χρηματικού μου κεφαλαίου κατά την ιδίαν εμαυτού προαίρεσιν τας εξής διατάξεις: Επτακοσίας χιλιάδας ρούβλια να μεταχειρισθώσιν εις καθίδρυσιν εν Ελλάδι, όπου κριθή κατάλληλον μετά της αδείας της εκεί κυβερνήσεως, λυκείου προς διηνεκή εκπαίδευσιν της νεολαίας, προς το οποίον εκ του ποσού τούτου να μεταχειρισθώσι προς επιτηδείων μεν τούτο οικοδομήν εκατόν χιλιάδας ρουβλίων, προς αγοράν δε βιβλίων και οργάνων, αναγκαίως εις εκπαίδευσιν (…)».
Τα κτήρια που στέγασαν τη Βαρβάκειο Σχολή
Το πρώτο οικοδόμημα της Βαρβακείου Σχολής κατασκευάστηκε το 1860 χάρη στη χρηματοδότηση του Ιωάννη Βαρβάκη και βρισκόταν στο κέντρο της Αθήνας. Ήταν ένα νεοκλασικό κτήριο με τεράστια αυλή που ήταν περιφραγμένη από μαντρότοιχο. Διακρινόταν για την εντυπωσιακή υπερυψωμένη κύρια είσοδο όπου τέσσερις στύλοι στεφανώνονταν από ένα αέτωμα. Οι αίθουσες διδασκαλίας ήταν μεγάλες και φωτεινές με πανύψηλα παράθυρα αλλά χωρίς θέρμανση. Στο ισόγειο βρίσκονταν τα γραφεία των καθηγητών, τα εξοπλισμένα εργαστήρια Φυσικής καθώς και η αίθουσα με τους χάρτες. Σημειώνεται ότι στα εργαστήρια αυτά έκαναν συχνά μάθημα και φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στον πρώτο όροφο εκτός από τις τάξεις των μαθητών βρισκόταν και η αίθουσα που στεγαζόταν το Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης και, δεδομένου ότι η Βαρβάκειος Σχολή λειτουργούσε ως πρότυπο σχολείο από το 1921, περιελάμβανε εργαστήριο χημείας, βιβλιοθήκη και ένα εξαιρετικό αμφιθέατρο για το μάθημα των τεχνικών. Δυστυχώς, το νεοκλασικό αυτό κτήριο πυρπολήθηκε τον Δεκέμβριο του 1944 (28-29/12) κατά τη διάρκεια των πρώτων συγκρούσεων στο πλαίσιο του Εμφυλίου Πολέμου. Σήμερα, στον χώρο που βρισκόταν η Βαρβάκειος Σχολή συνεχίζει να στεγάζεται η Βαρβάκειος Αγορά, η οποία λειτουργεί από το 1886 και συνιστά μνημείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος, τόπος εμπορικών δραστηριοτήτων και κοινωνικών συναναστροφών, διατηρώντας το όνομα του ευεργέτη στην περιοχή. Από το 1944 και έως το 1946 τα μαθήματα συνεχίστηκαν στο Θ’ Γυμνάσιο στην πλατεία Κουμουνδούρου και στο Δ’ Γυμνάσιο στην οδό Μέτωνος. Από το 1946 έως το 1970 το Βαρβάκειο μεταφέρθηκε σε κτήριο επί της οδού Κωλέττη. Στο κτήριο αυτό, όμως, συστεγάζονταν και δυο Δημοτικά (Α΄ και Γ΄ Δημοτικό Σχολείο Αθηνών) και ένα νυχτερινό σχολείο. Οι αίθουσες δεν ήταν μεγάλες ούτε επαρκώς φωτεινές και δυστυχώς σε κάθε αίθουσα έκαναν μάθημα τάξεις διαφορετικής βαθμίδας (π.χ. το δημοτικό το πρωί, το Βαρβάκειο το απόγευμα και η νυχτερινή σχολή το βράδυ). Εργαστήρια και Βιβλιοθήκη δεν υπήρχαν πάρα μόνο λίγα όργανα για βασικά πειράματα φυσικής. Επίσης, η αυλή του σχολείου ήταν πολύ μικρή και τσιμεντένια οπότε οι πρόβες για την παρέλαση γίνονταν στο Πεδίο του Άρεως. Παρά τις δυσκολίες, οι καθηγητές και οι μαθητές εστίαζαν με προσοχή και αφοσίωση στη μαθησιακή διαδικασία. Λίγα βήματα μακριά από το κτήριο της οδού Κωλέττη, το Βαρβάκειο μεταστεγάζεται για ακόμη μία φορά στο κτηριακό συγκρότημα της Παλαιάς Γερμανικής Σχολής (οδός Αραχώβης), όπου και λειτουργεί από το 1970 έως το 1983. Τελικά, το 1983-84 το σχολείο μεταστεγάστηκε στο χώρο που βρισκόμαστε σήμερα. Αν και η μεταφορά των μαθητών στο κτήριο του Ψυχικού θεωρήθηκε αρχικά προσωρινή, παραμένουμε ακόμα εδώ, 40 χρόνια αργότερα! Στο παρόν σχολικό συγκρότημα οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη σχολική βιβλιοθήκη, εργαστήρια πληροφορικής, φυσικής, χημείας, μουσικής, καλλιτεχνικών, κλειστό γυμναστήριο, γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ, ενώ υπάρχει και αίθουσα εκδηλώσεων, κοινή για το γυμνάσιο και το λύκειο. Το σχολείο παραμένει δημόσιο και το όραμα του Βαρβάκη για ένα σχολείο αριστείας και καινοτομίας παραμένει ζωντανό.
Σημαντικές προσωπικότητες της Βαρβακείου Σχολής
Από τη Βαρβάκειο Σχολή έχουν αποφοιτήσει άνθρωποι από κάθε κλάδο όπως επιστήμονες ποικίλων ειδικοτήτων και προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων με διεθνή αναγνώριση που διακρίνονται για το σπουδαίο τους έργο και το δυνατό τους πνεύμα.
Άγιος Νεκτάριος
Ο Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης γεννήθηκε το 1846 στη Θράκη και είναι ένας από τους πλέον σεβαστούς άγιους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το 1877 ήρθε στην Αθήνα προκειμένου να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές σπουδές στη Βαρβάκειο Σχολή και στη συνέχεια φοίτησε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Αργότερα, χειροτονήθηκε ιερέας στην Αλεξάνδρεια και το 1889 ανακηρύχθηκε Μητροπολίτης Πενταπόλεως Λιβύης. Ο θαυματουργός άγιος απεβίωσε στην Αίγινα το 1920, αφιερώνοντας τη ζωή του στην πίστη και την υπηρεσία προς τους ανθρώπους.
Ευάγγελος Αβέρωφ
Ο Ευάγγελος Αβέρωφ, γεννημένος στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1910, ήταν μια πολυσχιδής προσωπικότητα της ελληνικής ιστορίας. Δικηγόρος και οικονομολόγος, ασχολήθηκε από νωρίς με τα κοινά. Τη δεκαετία του 1940 συνέβαλε σημαντικά στην ελληνική αντίσταση, προσπάθεια που συνέχισε και αφού δραπέτευσε από στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία, όπου είχε φυλακιστεί. Μετά την απελευθέρωση εξελέγη βουλευτής με το κόμμα Φιλελευθέρων και στη συνέχεια διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών. Την εποχή της χούντας φυλακίστηκε για τη δράση του για την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, ενώ στη μεταπολίτευση ανέλαβε θέσεις-κλειδιά, όπως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Ράλλη. Τέλος, αξιοσημείωτο είναι και το έργο που άφησε στον πολιτιστικό και κοινωνικό τομέα μέσω των ιδρυμάτων που δημιούργησε.
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Γεννημένος το 1911 στη Σκιάθο είναι από τους πιο γνωστούς παγκοσμίως Έλληνες συγγραφείς. Τα κείμενά του διαπνέονται από την χριστιανική πίστη, το ηθογραφικό περιεχόμενο και τον ψυχολογικό ρεαλισμό. Τα διαχρονικά του έργα μελετώνται και σήμερα στο σχολείο μας, με εμάς τους μαθητές να τα απολαμβάνουμε και να “ταξιδεύουμε” με αυτά.
Αντώνης Σαμαράκης
Γεννημένος στην Αθήνα το 1919 ο Αντώνης Σαμαράκης μεγάλωσε μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής αναταραχής, όπως αυτό του Β” Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνικού Εμφυλίου, το οποίο επηρέασε βαθιά το συγγραφικό του έργο. Τα διηγήματα και τα μυθιστορήματά του εξετάζουν την πολυπλοκότητα της κοινωνίας του 20ού αι., τις συνέπειες του πολέμου και τις αγωνίες της ανθρώπινης φύσης. Έχει αφήσει το αποτύπωμά του στην ελληνική λογοτεχνία με τα έργα του να αποτελούν σημείο αναφοράς και μελέτης για τους μαθητές, και όχι μόνο, ακόμα και σήμερα.
Άρης Αλεξάνδρου
Γεννήθηκε το 1922 και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο σημαντικούς μεταπολεμικούς συγγραφείς με ευρύ μεταφραστικό έργο. Αν και γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη, φοίτησε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο και ασχολήθηκε με την πολιτική και την ποίηση. Ο ίδιος είχε δηλώσει: «Δεν ανήκω σε κανένα κόμμα και σε καμιά πολιτική οργάνωση. Δεν είμαι μέλος καμιάς εκκλησίας. Δεν είμαι οπαδός καμιάς θρησκείας. […] Νιώθω αλληλέγγυος και συνυπεύθυνος με όσους αγωνίστηκαν, αγωνίζονται και θα αγωνιστούν εναντίον όλων των τυράννων.»
Τίτος Πατρίκιος
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928 και πέρασε τα γυμνασιακά του χρόνια στο Βαρβάκειο, από το οποίο κρατάει πολλές τρυφερές αναμνήσεις. Έζησε την κατοχή ως μέλος της Αντίστασης, έχοντας μείνει εξόριστος για χρόνια στην Μακρόνησο και στον Άη Στράτη. Το 2008 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου του. Ο Πατρίκιος έχει πει: «Ποτέ δεν είναι οι μέρες ποιητικές και ακριβώς γι” αυτό χρειάζεται η ποίηση. Και όσο λιγότερο ποιητικές είναι, τόσο πιο κόντρα πρέπει να πηγαίνεις». Ο Τίτος Πατρίκιος φέτος (2024) μας τίμησε με την παρουσία του στο μνημόσυνο του ευεργέτη μας Ιωάννη Βαρβάκη. Στην εκδήλωση αυτή μας μίλησε για αγαπημένες παιδικές αναμνήσεις που είχε από τα γυμνασιακά του χρόνια στο σχολείο.
Φρέντυ Γερμανός
«Mε τα μαθηματικά έχω τη σχέση που έχουν οι τυφλοί με τα χρώματα. Γι’ αυτό το έσκαγα πάντα τις δύο πρώτες ώρες που είχαμε μαθηματικά και γυρνούσα στους δρόμους» έλεγε ο Φρέντυ Γερμανός. Παρόλα αυτά, μια λαμπρή καριέρα τον περίμενε στην αντίπερα όχθη των γραμμάτων, τα οποία αγαπούσε. Ο γεννημένος το 1934 συγγραφέας και δημοσιογράφος ξεκίνησε την καριέρα του σε ηλικία μόλις 8 ετών εκδίδοντας την εφημερίδα «Όλα για όλους» για να βγάζει, όπως έλεγε, τα έξοδα για τις σοκολάτες του. Τελικά, έγραψε ιστορία ως δημοσιογράφος παίρνοντας αξέχαστες συνεντεύξεις από την «αφρόκρεμα» του χώρου της πολιτικής και των τεχνών. Από τον Μίκη Θεοδωράκη μέχρι τη Μελίνα Μερκούρη και από τον Τζον Κένεντι μέχρι τον Αλμπέρ Καμύ. «Αγαπούσα τις συνεντεύξεις, γιατί αγαπούσα τον άνθρωπο και ήθελα να τον ψάχνω όσο μπορώ», έλεγε ο ίδιος.
Δημήτρης Μητρόπουλος
Άλλος ένας άνθρωπος με τη φήμη ενός κακού μαθητή στο Βαρβάκειο, ο οποίος όμως άφησε πίσω του μια αξιοθαύμαστη διεθνή μουσική διαδρομή ήταν ο Δημήτρης Μητρόπουλος. Πριν καν ενηλικιωθεί, είχε δίπλωμα σολίστ πιάνου και περίπου είκοσι δικές του συνθέσεις. Σπούδασε στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο και για δέκα χρόνια ήταν μαέστρος της Ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών. Πραγματοποίησε συναυλίες σε αρχαιοελληνικά θέατρα, από την Επίδαυρο μέχρι τους Δελφούς, εκπληρώνοντας ένα παιδικό του όνειρο. Η διεθνής του καριέρα σφραγίστηκε κυρίως από τη δεκαετή θητεία του ως μόνιμου μαέστρου της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης. Το 1960 άφησε την τελευταία του πνοή κατά τη διάρκεια πρόβας με την ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου.
Κωνσταντίνος Δοξιάδης
Ένας πολύπλευρος και πολυάσχολος άνθρωπος της εποχής του που γεννήθηκε το 1913. Υπήρξε πρωτοπόρος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, με σημαντικά έργα όπως το Πανεπιστήμιο της Ντάκα στο Μπαγκλαντές και τον σχεδιασμό της πόλης του Ισλαμαμπάντ. Συμμετείχε στην Αντίσταση και συνέβαλε στη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας. Ακολουθώντας το παράδειγμα πολλών αποφοίτων της Βαρβακείου Σχολής, υπήρξε φορέας μεγάλων καινοτομιών, καθώς ήταν από τους πρώτους αρχιτέκτονες που χρησιμοποίησαν υπολογιστές από τη δεκαετία του 1960.
Ελίζα Κονοφάγου
Μία πιο σύγχρονη απόφοιτος του σχολείου που μας κάνει περήφανους είναι η Ελίζα Κονοφάγου. Η εν λόγω επιστήμονας ήταν αποφασισμένη από 12 ετών να ασχοληθεί με τη βιοϊατρική μηχανική, καθώς συνδύαζε τη μηχανική με την κοινωνική προσφορά. Αφού αποφοίτησε από τη Βαρβάκειο Σχολή το 1989, σπούδασε στο Παρίσι, στο Λονδίνο και έκανε μεταδιδακτορικές σπουδές στην Ιατρική Σχολή του Harvard, όπου στη συνέχεια εξελέγη και επίκουρη καθηγήτρια, όπως επίσης και στο τμήμα Ακτινολογίας του Columbia. Σήμερα διευθύνει το Εργαστήριο Υπερήχων και Ελαστικής Απεικόνισης του πανεπιστημίου Columbia, όπου έχει αναπτύξει την επαναστατική τεχνολογία του «εστιασμένου υπερήχου», η οποία μπορεί να αντιμετωπίσει νευρολογικές παθήσεις, όπως το Αλτσχάιμερ ή το Πάρκινσον, τις καρδιακές αρρυθμίες, αλλά και κάποια είδη καρκίνου.
Κωνσταντίνος Δασκαλάκης
Γεννημένος το 1981, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης σήμερα είναι επιστήμονας υπολογιστών και καθηγητής στο ΜΙΤ. Ένα από τα λαμπρότερα μυαλά της εποχής του, που διακρίθηκε το 2018 με το βραβείο Νεβάνλινα για τη συνεισφορά του στην κατανόηση της υπολογιστικής πολυπλοκότητας θεμελιωδών προβλημάτων σχετικά με αγορές, δημοπρασίες, ισορροπίες και άλλες οικονομικές δομές από τη Διεθνή Ένωση Μαθηματικών. Αφού αποφοίτησε από τη Βαρβάκειο Σχολή, σπούδασε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τελικά ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Πρόσφατα επισκέφθηκε το σχολείο μας για να δώσει μία διάλεξη στους τελειόφοιτους μαθητές με θέμα: «Τεχνητή Νοημοσύνη: Παρελθόν- Παρόν-Μέλλον».
Η Βαρβάκειος Σχολή σήμερα
Η Βαρβάκειος Σχολή είναι ένα δημόσιο σχολείο που στεγάζει τα όνειρα και τις ανησυχίες μιας σύγχρονης γενιάς, προσπαθώντας να αντεπεξέλθει στα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και να διατηρήσει ζωντανό το όραμα του ευεργέτη της, προσαρμόζοντάς το στις προκλήσεις του 21ου αι. Συνεχίζεται η παράδοση αριστείας στις θετικές επιστήμες και στα υπόλοιπα επιστημονικά πεδία, η συμμετοχή και οι διακρίσεις σε διαγωνισμούς των μαθηματικών, φυσικών και ανθρωπιστικών σπουδών. Το Βαρβάκειο Λύκειο είναι για μας μια ανοιχτή κοινότητα και μια ευκαιρία για φιλίες και ωραίες συνεργασίες. Κάθε μέρα είναι μια αφορμή να γνωριστούμε περισσότερο, να συζητήσουμε, να γελάσουμε, να παίξουμε, να διαβάσουμε, να συνεργαστούμε, να ονειρευτούμε και να γίνουμε καλύτεροι! Συνεχίζουμε δυναμικά την παράδοση αριστείας της Βαρβακείου Σχολής.
Ακροστιχίδα
Βαρβάκης
Αρετή
Ρητορική
Βάσεις
Αριστεία
Καινοτομία
Επιστήμες
Ιστορία
Όμιλοι
Συνεργασία
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το όραμα του ιδρυτή της Βαρβακείου Σχολής ήταν η διαμόρφωση ενός δημόσιου σχολείου που θα παρέχει το αγαθό της εκπαίδευσης στους απελευθερωμένους Έλληνες, ώστε να προαχθεί το πνεύμα τους και να εξελιχθούν τεχνολογικά και επιστημονικά. Ακόμα και σε δύσκολες ιστορικές συνθήκες, όπως η Κατοχή και ο Εμφύλιος Πόλεμος, η Βαρβάκειος Σχολή αποτέλεσε ένα σημείο αναφοράς τόσο για τους μαθητές της όσο και για την ελληνική κοινωνία, της οποίας η εξέλιξη επηρεαζόταν από το έργο σημαντικών αποφοίτων της.
Μελετώντας το έργο και την πορεία των διαφόρων αποφοίτων της Σχολής που διέπρεψαν σε διαφορετικούς τομείς του επιστητού μπορούμε να διακρίνουμε ότι οι οδοδείκτες της πορείας τους παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες˙ την πίστη στην πρόοδο του ανθρώπινου πνεύματος και την αξία της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, τη σημασία της διαρκούς και επίμονης προσπάθειας για την επίτευξη των στόχων, ανεξάρτητα από τις δυσμενείς συνθήκες, και κυρίως την αγάπη για τον άνθρωπο που εμπνέει κάθε επιστημονικό και καλλιτεχνικό εγχείρημα.
Οι σύγχρονοι μαθητές του Πρότυπου Λυκείου της Βαρβακείου Σχολής προσπαθούν μέσα από την παρακολούθηση ομίλων, τη συμμετοχή σε συνέδρια και διαγωνισμούς, σε δίκτυα σχολείων και προγράμματα να προσεγγίσουν διερευνητικά τη γνώση, να συνεργάζονται με τους συμμαθητές του σχολείου τους και άλλων σχολικών κοινοτήτων και να επιδιώκουν τη συνεχή πρόοδο. Η αριστεία μάς αφορά στον βαθμό που σημαίνει τη διαρκή εξέλιξή μας, την πίστη στη γνώση που προκύπτει από την ατομική αλλά και την ομαδική προσπάθεια και που επιτυγχάνεται μέσα από τη δημοκρατική και φιλική ατμόσφαιρα του σχολείου μας, τη συνεργασία μας με τους καθηγητές μας και τις όμορφες στιγμές με τους συμμαθητές μας.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Ασημομύτης, Β. (2012). Ιωάννης Βαρβάκης, ο Πατριώτης, Αθήνα: Εκδόσεις Κάκτος.
ΕΡΤ, Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή https://www.ertflix.gr/vod/vod.345001-barbakeios-protupos-skhole (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
ΕΡΤ, Γ. Σμαραγδής, Στα ίχνη του Ιωάννη Βαρβάκη – https://www.youtube.com/watch?v=a3lt338kUQA (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://www.greek- language.gr/digitalResources/literature/education/literature_history/search.html?details=66 – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/literature_history/search.html?details=73 – Αντώνης Σαμαράκης (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://poets.gr/el/poihtes/patrikios-titos (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://www.sansimera.gr/biographies/2050 (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://varvakis.varvakeionidryma.gr/ (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://el.wikipedia.org/ (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
https://www.zappeion.gr/el/statues/383- (τελευταία προσπέλαση: 21/07/24)
