Περίληψη

Το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Πατρών (ΠΓΠΠ) συμμετείχε ως εταίρος στο Ευρωπαϊκό έργο Pixels and Meeples (https://pixels.deusto.es/index.html | 2020-1-ES01-KA201-082522, Μάρτιος 2021 – Μάιος 2023), που συντόνιζε το Πανεπιστήμιο DEUSTO (UNIVERSIDAD DE LA IGLESIA DE DEUSTO ENTIDAD RELIGIOSA) του Bilbao/Ισπανίας. Συμμετείχαν ακόμα τα εξής σχολεία: COLEGIO TRUEBA DE ARTXANDA COOP, Bilbao/Ισπανίας – Escola Dr. Horácio Bento de Gouveia, Madeira/Πορτογαλίας – Bertha-von-Suttner-Gymnasium Babelsberg, Potsdam/Γερμανίας και η εταιρία AGRpriority SL, Madrid/Ισπανίας. Στις σχολικές μονάδες έγινε η πιλοτική εφαρμογή των επιτραπέζιων παιχνιδιών, ανέλαβαν την μετάφραση των κανόνων των παιχνιδιών καθώς και υλοποίηση ημερίδας διάχυσης αποτελεσμάτων του έργου. Η εταιρία επιμελήθηκε την εκτύπωση των επιτραπέζιων παιχνιδιών.
Η υπολογιστική σκέψη (Computational Thinking) και η μάθηση που βασίζεται σε παιχνίδι (Game-based-learning) αποτέλεσαν τους δύο κεντρικούς πυλώνας, στους οποίους βασίστηκε και εστίασε το έργο. Με αυτό τον τρόπο ενισχύθηκαν STEAM δεξιότητες, όπως κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων, ανάπτυξη στρατηγικών κλπ. Το παραχθέν πνευματικό προϊόν (Intellectual output) ήταν η δημιουργία δύο επιτραπέζιων παιχνιδιών («Block Miners” & “Red Code”). Σχεδιάζεται κι εκδοχή για κινητά τηλέφωνα για τα δύο αυτά παιχνίδια. Συντονιστής, υπεύθυνος και ο «ιθύνον νους» της δημιουργίας του έργου και των επιτραπέζιων παιχνιδιών ήταν ο καθηγητής Pablo Garaizar Sagarminaga του Πανεπιστημίου DEUSTO.

Λέξεις κλειδιά: Computational Thinking, Game-Based-Learning, European Project.

Υλοποίηση και Συναντήσεις

Το έργο ξεκίνησε μέσα στην πανδημία, γι’ αυτό και οι δύο πρώτες συναντήσεις (Kick-off meeting κι ενημέρωση) υλοποιήθηκαν διαδικτυακά (Μάρτιο και Ιούνιο 2021). [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=2713]
Τον Νοέμβριο του 2021 έγινε η πρώτη δια ζώσης συνάντηση των εταίρων στο Μπιλμπάο της Ισπανίας. Παρουσιάστηκαν τα «πρωτόλεια» επιτραπέζια παιχνίδια, αναλύθηκαν οι κανόνες και ορίστηκαν οι προθεσμίες για παράδοση των πρώτων εργασιών των εταίρων. [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3299]

Στη δεύτερη δια ζώσης συνάντηση που έγινε στην Πάτρα τον Ιούνιο του 2022 ήταν έτοιμο το πρώτο επιτραπέζιο παιχνίδι και οι συμμετέχοντες πιλοτάρισαν το πρώτο επιτραπέζιο παιχνίδι του έργου. Κάθε σχολείο έλαβε δύο αντίτυπα για να μπορέσει να το πιλοτάρει και με τους μαθητές του. [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3305]

Η τρίτη και τελευταία δια ζώσης συνάντηση υλοποιήθηκε τον Ιανουάριου του 2023 στη Μαδέρα της Ισπανίας. Εκεί παρουσιάστηκαν οι μέχρι τότε ενέργειες των εταίρων (παρουσιάσεις, πιλοτάρισμα, διάχυση του έργου), συζητήθηκαν κάποια μεταφραστικά θέματα και παρουσιάστηκε το δεύτερο επιτραπέζιο παιχνίδι “Red Code”. Αφού διευκρινίστηκαν η ιδέα αλλά και οι κανόνες του παιχνιδιού, οι εταίροι το έπαιξαν για να το τεστάρουν πρώτα οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, για να ακολουθήσει κατόπιν η «εφαρμογή» με τους μαθητές τους. Επειδή τα σχέδια/οι εικόνες που θα είναι στα χαρτιά του παιχνιδιού δεν ήταν σε τελική μορφή, δόθηκε μόνο ένα αντίτυπο στους εταίρους, μιας και θα ακολουθούσε η αποστολή δύο ολοκληρωμένων τεμαχίων. [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3320]

Τα επιτραπέζια παιχνίδια

Ακολουθεί η παρουσίαση των παραχθέν επιτραπέζιων παιχνιδιών του έργου:
1) Block Miners: Είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με κάρτες, το οποίο βοηθάει να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η τεχνολογία Blockchain. Το blockchain είναι μια βάση δεδομένων στην οποία οι πληροφορίες ομαδοποιούνται σε μπλοκ που σχηματίζουν μια αλυσίδα. Χάρη σε διαφορετικούς μηχανισμούς ασφαλείας, αυτή η τεχνολογία επιτρέπει την προσθήκη νέων μπλοκ δεδομένων στο τέλος της αλυσίδας, αλλά αποτρέπει την τροποποίηση των πληροφοριών στα μπλοκ που είχαν προστεθεί προηγουμένως. Στο Block Miners εξηγείται το blockchain χρησιμοποιώντας την πιο τυπική περίπτωση χρήσης: την ανταλλαγή κρυπτονομισμάτων. Ως εκ τούτου, εφευρέθηκε ένα πλασματικό κρυπτονόμισμα που ονομάζεται gamecoin. Όπως και στο Bitcoin, το αρχικό μπλοκ ή το μπλοκ γένεσης είναι διαφορετικό από τα άλλα και χορηγεί 50 gamecoins σε κάθε ταυτότητα συμμετέχοντα. Οι ταυτότητες είναι μυστικές κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, αν και είναι δυνατό να αποκαλυφθούν εν μέρει ανάλογα με τις κινήσεις των αντιπάλων.
2) Red Code: Εδώ έχουμε δύο ομάδες: την μπλε ομάδα (blue team) και την κόκκινη ομάδα (red team). Αν κάποιος θέλει να διεισδύσει σε ένα δίκτυο υπολογιστών, να χακάρει διακομιστές, να σπάσει κωδικούς πρόσβασης, να λάβει εμπιστευτικές πληροφορίες και να αφαιρέσει μετά τα ίχνη του προτού τον συλλάβουν / ανακαλύψουν, τότε πρέπει να γίνει μέλος της Red Team. Στην ασφάλεια υπολογιστών, η Red Team είναι γνωστή ως μια ανεξάρτητη ομάδα που βοηθά έναν οργανισμό να βελτιώσει την ασφάλειά του επιτιθέμενη στο δίκτυό του για να εντοπίσει αδυναμίες. Αντίθετα, η Blue Team προσπαθεί να διασφαλίσει την ασφάλεια του δικτύου και να το προστατεύσει από επιθέσεις της Red Team. Μόλις κάποιος κατανοήσει καλά το παιχνίδι, μπορείς να δοκιμάσει να παίξει με έναν τρόπο που είναι λίγο πιο κοντά στο πραγματικό χακάρισμα. Σε αυτόν τον τρόπο, αντί να χρησιμοποιεί κάποιος αριθμητικές πράξεις όπως πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός ή διαίρεση, θα χρησιμοποιεί δυαδικές πράξεις όπως INC, DEC, NOT, ROR και ROL για να έχει πρόσβαση σε υπολογιστές στο δίκτυο.

Πιλοτική εφαρμογή

Τον Οκτώβριο του 2022 έγινε η πρώτη πιλοτική εφαρμογή του Block Miners σε τρία τμήματα του ΠΓΠΠ: ένα της Β’ Γυμνασίου και δύο της Γ’ Γυμνασίου. Οι αντιδράσεις των μαθητών/τριων στο φύλλο αξιολόγησης που τους δόθηκε να συμπληρώσουν ήταν κυρίως θετικές: «Πού ωραίο παιχνίδι, μου άρεσε που ήταν διαφορετικό», «μου άρεσε που έπρεπε να χρησιμοποιήσω και τα μαθηματικά». Υπήρχαν όμως και διαφορετικές απόψεις: «δεν έχω συνηθίσει να παίζω έτσι», «με κούρασε που έπρεπε να κάνω πράξεις». Οι θετικά κείμενοι μαθητές ζητούσαν συνεχώς επανάληψη του παιχνιδιού!

Εκδήλωση Διάχυσης – Συνεργασία με Γυμνάσιο Μεθώνης

Στις 12 Δεκεμβρίου του 2022 το πρωί επισκέφτηκαν το ΠΓΠΠ 20 μαθητές/τριες του Γυμνασίου Μεθώνης με 4 εκπαιδευτικούς. Η διευθύντρια του Γυμνασίου Μεθώνης, που τους συνόδευε, ήταν πρώην εκπαιδευτικός στο ΠΓΠΠ και συμμετείχε στον αρχικό σχεδιασμό για την υλοποίηση του έργου στο Σχολείο. Μετά την μετακίνησή και την ανάληψη της νέας της θέσης ως Διευθύντρια στο Γυμνάσιο Μεθώνης, δέχτηκε με μεγάλη χαρά να συμμετέχουν οι μαθητές του Γυμνασίου Μεθώνης στην πιλοτική εφαρμογή του έργου. Οι μαθητές-επισκέπτες παρακολούθησαν κάποια μαθήματα στο Σχολείο, συνομίλησαν με μαθητές του ΠΓΠΠ, οι οποίοι κατόπιν τους εξήγησαν τους κανόνες του επιτραπέζιου παιχνιδιού. Ακολούθησε εφαρμογή, όπου μαθητές έπαιξαν σε ανάμεικτες ομάδες το παιχνίδι Block Miners. Υπήρξε ένας μικρός, ευχάριστος ανταγωνισμός.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, στην Εκδήλωση Διάχυσης (Multiplier Event) που έλαβε χώρα στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΠΓΠΠ, παρουσιάστηκε το έργο και μετά μαθητές του ΠΓΠΠ και του Γυμνασίου Μεθώνης έπαιξαν το επιτραπέζιο παιχνίδι παρουσία εκπαιδευτικών, γονέων και κηδεμόνων. [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3312 & https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3315]

Λίγο πριν ολοκληρωθεί το έργο, τέλος Απριλίου 2023, τρεις μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, που συμμετείχαν από την αρχή στην πιλοτική εφαρμογή, αλλά και στην παρουσίασή του έργου στην Εκδήλωση Διάχυσης τον Δεκέμβριο του 2022, παρευρέθηκαν στον ραδιοφωνικό σταθμό του Πανεπιστημίου Πατρών UP FM PATRAS (upfm.upatras.gr), για να αποκαλύψουν στο ακροατήριο του UpFM Patras την δική τους εμπειρία με την ενασχόλησή τους με τα επιτραπέζια παιχνίδια του έργου. [Βλ. συναφές άρθρο-αναφορά στην ιστοσελίδα του Σχολείου: https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3324]

Συνέχεια

Με την ολοκλήρωση και του δεύτερου επιτραπέζιου παιχνιδιού (Red Code) όλοι οι εταίροι προετοίμασαν και μια πιλοτική φάση με μαθητές. Δυστυχώς, η χρονική στιγμή – λίγο πριν το Πάσχα, υλοποίηση και μετακίνηση μαθητών με άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα καθώς και οι σχολικές εξετάσεις του τετράμηνού – δυσκόλεψαν την πιο διευρυμένη κι επαναλαμβανόμενη πιλοτική εφαρμογή του παιχνιδιού αυτού.

Συμπεράσματα

Το έργο Pixels & Meeples ενίσχυσε την εκπαιδευτική καινοτομία, προωθώντας τη συνεργασία, συνδέοντας τα σχολεία με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, πλησιάζοντας τους επιστήμονες στην πραγματική εφαρμογή της έρευνάς τους και λαμβάνοντας ανατροφοδότηση από πραγματικούς χρήστες για την αναγνώριση των αναγκών που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε περαιτέρω έρευνα. Είχε μεγάλη επίδραση στην έρευνα για την εκπαίδευση βασισμένη σε παιχνίδια, καθώς περιλαμβάνει νέες εκπαιδευτικές λύσεις που χρησιμοποιούν παιχνίδια για να ενισχύσουν το περιεχόμενο στους τομείς STEAM. Βελτιώθηκαν στους μαθητές οι δεξιότητες που σχετίζονται με την υπολογιστική σκέψη και τις ψηφιακές δεξιότητες σε επίσημα, άτυπα και ανεπίσημα περιβάλλοντα, καθώς και άλλες δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η επικοινωνία και η καινοτομία. Αυξήθηκε η συμμετοχή και η κινητοποίηση των μαθητών μέσω ελκυστικών, καινοτόμων και παιχνιδιάρικων εκπαιδευτικών πόρων.

Αλλά και οι εκπαιδευτικοί βελτίωσαν τις ψηφιακές δεξιότητες τους, συνδέοντας τις με την αύξηση της επαγγελματικής ανάπτυξης και της ικανότητας εργασίας σε διεθνές επίπεδο. Βελτιώθηκε η κινητοποίηση και η ικανοποίηση των εκπαιδευτικών στο καθημερινό τους έργο, παρακινώντας τη συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία μάθησης.

Αναφορές

Πολλαπλασιαστική Ημερίδα του έργου Pixels and Meeples στο ΠΓΠΠ (15.12.2022). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3312

Πρόσκληση σε ημερίδα. Πολλαπλασιαστική Ημερίδα του έργου Pixels and Meeples στο ΠΓΠΠ (08.12.2022). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3315

Συμμετοχή σε πρόγραμμα Erasmus+ KA201 του ΠΓΠΠ: Pixels and Meeples (30.10.2021). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=2713

Common creative licenses: Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-SA 4.0): https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.el Τελευταία προσπέλαση της ιστοσελίδας στις 27 Ιουνίου 2023.

Pixels and Meeples: https://pixels.deusto.es/. Τελευταία προσπέλαση στις 27 Ιουνίου 2023.

Pixels and Meeples συνάντηση στην Ισπανία (02.12.2021). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3299

Pixels and Meeples συνάντηση στην Ελλάδα (30.06.2022). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3305

Pixels and Meeples συνάντηση στην Πορτογαλία (27.01.2023). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3320

“Pixels and Meeples” στο Ραδιόφωνο του UPFM Patras (02.05.2023). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2023 από τη διεύθυνση https://gym-aei-patras.ach.sch.gr/?p=3324